Het is vandaag de Internationale Dag van het Kind. Soms kunnen kinderen ondersteuning gebruiken in hun motorische ontwikkeling. Een kinderfysiotherapeut kan hieraan een belangrijke bijdrage leveren. Voor de gelegenheid sprak Gymna Nederland met Fleur Groenen en Sascha van Zweden, die allebei werken als kinderfysiotherapeut bij Kinderfysiotherapie Amsterdam.
Wat kan een kinderfysiotherapeut voor een kind betekenen?
Elk kind is anders en volgt zijn eigen motorische ontwikkeling, waarbij
sommige kinderen een vertraagde en/of andere motorische ontwikkeling hebben, ze motorisch onhandig zijn, houterig kunnen bewegen, hun evenwicht verliezen en/of veel vallen. Daarnaast kunnen kinderen angstig zijn om te bewegen, hebben ze veel moeite met stilzitten of juist moeite met het tempo van leeftijdsgenootjes. Bewegingsproblemen kunnen veel invloed hebben op het welbevinden van het kind en het functioneren in een groep.
De kinderfysiotherapeut ondersteunt kinderen van 0-18 jaar in hun ontwikkeling op motorisch gebied.
Wij zien zuigelingen met een voorkeurshouding; zuigelingen, peuters, kleuters en kinderen met motorische problemen dan wel met of zonder onderliggende pathologie, aangeboren aandoeningen, syndromen, gedragsproblemen; kinderen met schrijfproblemen, orthopedische en sport gerelateerde klachten.
De kinderfysiotherapeut is laagdrempelig te bereiken voor ouders. Soms zijn ouders en kinderen al geholpen met een onderzoek en uitleg van de klacht en sommigen hebben een langer behandeltraject nodig. Indien wij gedurende het onderzoek of het behandeltraject ondervinden dat er extra onderzoek of ondersteuning nodig is verwijzen wij ouders en het kind door.
De fysiotherapeut gaat samen met een kind aan de slag om het doel te bereiken. Door het behalen van de doelen en vaardigheden krijgt een kind meer zelfvertrouwen wat bijdraagt aan het welbevinden van het kind en het functioneren in een groep.
Ook is de samenwerking met de betrokkenen rondom het kind van groot belang om een behandeling te laten slagen. Zo heeft de kinderfysiotherapeut contact met ouders, medisch specialisten, leraren of andere betrokken disciplines.
Wat maakt werken als kinderfysiotherapeut zo leuk?
Het werken met kinderen geeft ontzettend veel energie en voldoening. Kinderen zijn ontwapenend en uniek. Dat maakt het werken als kinderfysiotherapeut leuk en gevarieerd! Ieder kind is anders en vraagt om een eigen aanpak. Je krijgt te maken met verschillen in de lichamelijke en motorische ontwikkeling, maar ook in de sociale en emotionele ontwikkeling. Daarnaast is de omgeving van ieder kind anders.
Bij een behandeling staat de hulpvraag van de ouder en -indien mogelijk- het kind centraal: wat zijn de problemen en wensen? Als kinderfysiotherapeut betrek je de ouders en zo nodig ook andere betrokkenen; zoals bijv. leerkrachten en het kinderdagverblijf, bij het behandelproces. Samen werk je naar de beste oplossingen en aan een goed behandelresultaat.
Ook de samenwerking met andere disciplines speelt een grote rol in het werk van de kinderfysiotherapeut. Denk aan kinderartsen, jeugdartsen en jeugdverpleegkundigen van het consultatiebureau, logopedisten, ergotherapeuten, psychologen en soms diëtisten. Het bundelen van al onze kennis en behandeldoelen zorgt ervoor dat we samen het kind goed kunnen begeleiden.
Voor wie kan de kinderfysiotherapeut nog meer iets betekenen ?
Bij fysiotherapie denken veel ouders vooral aan masseren. Maar als kinderfysiotherapeut doe je veel meer dan dat. Als specialist op het gebied van de motorische ontwikkeling kan je behalve voor het kind ook voor ouders, school en kinderdagverblijf iets betekenen.
Je kan een rol spelen in het verbeteren van het ouder-kind contact, door ouders te adviseren en informeren over de ontwikkeling van hun kind. Ouders krijgen vaak meer zelfvertrouwen als ze weten wat ze zelf kunnen en/of moeten doen. Ze leren hun kind beter te lezen en krijgen handvaten in samenspel, waardoor de band tussen ouder en kind verbetert.
Het betrekken van ouders en leerkrachten bij de behandeling is enorm belangrijk. Maar soms hebben ouders zelf bepaalde uitdagingen waarbij ze hulp kunnen gebruiken. Een voorbeeld uit de praktijk: twee autistische ouders ervoeren problemen op communicatief vlak en hadden weinig interactie met hun baby. Als kinderfysiotherapeut geef je in dit geval een voorbeeld hoe je moet spelen en verbinden met je kindje.
Een ander praktijkvoorbeeld is een moeder die na een hele spannende bevalling nog veel stress in haar lijf had, waardoor ze moeite had met de ouder-kind interactie. Door babymassage te leren en toe te passen kon ze langzaamaan weer met haar kind verbinden.
Met schoolkinderen, die bijvoorbeeld last hebben van onhandigheid of angst tijdens spelen, ga je naast het oefenen in de praktijk ook functioneel behandelen, bijvoorbeeld in de speeltuin. De kinderfysio observeert wat er gebeurt en geeft ouders en het kind tips om fijner te kunnen spelen.
Wat maakt kinderfysiotherapie anders dan het behandelen van volwassenen?
Kinderfysiotherapie is bijna niet te vergelijken met fysio voor volwassenen. Alleen al de variëteit in leeftijden en klachten verschilt enorm. Je behandelt kinderen van 0 tot 18 jaar en die zijn, in tegenstelling tot volwassenen, nog enorm in ontwikkeling. De variëteit aan klachten is daarmee heel breed: van baby’s met ontwikkelingsproblemen tot kinderen met sportblessures of gedragsproblematiek. Daarnaast heb je door de komst van de Directe Toegankelijkheid Fysiotherapie, een grotere verantwoordelijkheid. Als je iets mist in je onderzoek, kan dat een effect hebben op de rest van iemands leven.
Als kinderfysiotherapeut werk je, zoals genoemd, multidisciplinair. Werken als kinderfysiotherapeut vergt een grote mate van flexibiliteit. Anders dan bij volwassenen (en sommige oudere kinderen) kan je baby’s of hele jonge kinderen moeilijk uitleggen dat niet meewerken niet handig is, of dat het belangrijk is voor later. Soms heeft een kind een hele goede dag en soms een hele slechte en daar moeten wij omheen dansen, zodat we toch een goed behandelresultaat hebben.
Ook een onderzoek gaat er anders aan toe. Zo blijven een baby en een peuter natuurlijk niet zomaar stilzitten of vinden het fijn als je ze aanraakt. Dat vergt andere vaardigheden dan een onderzoek bij een volwassene. Een peuter ziet een volwassene vaak als ‘Fred Flintstone’ en als je in het eerste contact een misstap doet, dan ben je weg. Vandaar dat je soms je onderzoek pas tijdens de 2e behandeling af rond. Een goed contact met het kind is van essentieel belang. Als het contact er is en het kind zich veilig voelt, dan lukt een onderzoek en voelt het kind zich vrij om met jou te werken aan zijn doelen en problemen.
Bij het werken met kinderen gaat vaak alles anders dan gepland. Je moet als kinderfysiotherapeut dus altijd scherp zijn en je flexibel opstellen. Als kinderfysiotherapeut speel je de hele dag met een theoretisch kader.
Wat is belangrijk voor een goede behandeling?
Als kinderfysiotherapeut werk je in een grotere praktijkruimte dan een gewone fysiotherapeut. Veiligheid staat in de praktijk altijd voorop. Kinderen moeten veilig kunnen rennen. Ook is er ruimte voor ballen, een klimrek, balansmateriaal, kussentjes, trapjes en een trampoline om kindervaardigheden te leren.
Bekijk de oefenmaterialen hier ›
Voor baby’s werk je als kinderfysio met een bredere behandeltafel. Oudere baby’s die al rollen en tijgeren behandel je op matten op de grond. Pubers behandel je op een gewone behandelbank, daarom heb je in een praktijk vaak meerdere behandelruimtes. Speelgoed is tijdens de behandeling essentieel. Maar ook de inzet van ouders is belangrijk. Alleen een half uur per week oefenen bij de fysio is niet voldoende. Hierin vervul je als kinderfysio een coachende rol naar de ouders. Thuis kunnen kinderen verder oefenen met trainingsmaterialen.
Goede oefenmaterialen en een brede behandelbank zijn noodzakelijk voor een goede praktijkvoering. Maar de band met kind is het allerbelangrijkst!
Wil je meer weten over de inrichting van jouw kinderfysiotherapie praktijk? Neem dan contact op met onze adviseurs!
Met dank aan:
Fleur Groenen
Sascha van Zweden