Blog
Shockwavetherapie bij knieartrose
Een innovatieve aanpak voor pijnvermindering en functieverbetering
Iedereen wil oud worden, niemand wil het zijn. Een goed werkend lichaam maakt het wel een stuk eenvoudiger. De wereldbevolking vergrijst in hoog tempo en daarmee nemen chronische aandoeningen zoals knieartrose in rap tempo toe. Nu al lijdt wereldwijd een derde van de mensen boven de 60 jaar aan symptomatische knieartrose. En doordat mensen slechter eten en ongezonder leven komt artrose ook steeds meer voor bij jongeren. ¹ Er zijn geen medicijnen om de aandoening te genezen of te voorkomen, maar er is wel een invasieve gewrichtsvervangende operatie mogelijk.
Een operatie die het beste zo lang mogelijk uitgesteld kan worden, want een nieuwe knie houdt het meestal maar 15 tot 20 jaar vol. Uitstel kan een eventueel benodigde revisie voorkomen. Hier komt de fysiotherapeutin beeld. Voorlichting, oefentherapie en een veelbelovende nieuwe behandelmethode bij knieartrose, shockwavetherapie, zouden kunnen zorgen voor pijnvermindering en functieverbetering en zo indirect leiden tot uitstel van die operatie.
Wat is knieartrose en wat zijn de gevolgen?
Knieartrose is een degeneratieve vorm van gewrichtslijden en leidt tot een progressief verlies van gewrichtskraakbeen. Er bestaat primaire en secundaire knieartrose. Primaire artrose is gewrichtsdegeneratie zonder duidelijke onderliggende reden. Secundaire artrose is het gevolg van een abnormale krachtconcentratie over het gewricht (trauma) of van abnormaal gewrichtskraakbeen, zoals bij reumatoïde artritis (RA).
Wat is de Kellgren en Lawrence classificatie van knieartrose?
De Kellgren en Lawrence-classificatie is een veelgebruikte methode om osteoartritis (artrose) te beoordelen. Het beschrijft de aandoening in vier graden:
Graad 1: Twijfelachtige vernauwing van de gewrichtsruimte, mogelijk beginnende osteofyten.
Graad 2: Duidelijke osteofyten, mogelijke vernauwing van de gewrichtsruimte.
Graad 3: Meerdere osteofyten, duidelijke vernauwing van de gewrichtsruimte, sclerose, mogelijke benige misvorming.
Graad 4: Grote osteofyten, ernstige vernauwing van de gewrichtsruimte, duidelijke sclerose en benige misvorming.
Veelvoorkomende symptomen van knieartrose:
Bij knieartrose kunnen verschillende symptomen optreden, waaronder:
- Kniepijn die erger wordt bij belasting.
- Stijfheid en zwelling van de knie.
- Pijn na rusten of langdurig zitten.
- Gewrichtsinstabiliteit.
- Verminderde kwaliteit van leven.
Deze klachten leiden tot een beperking in activiteiten en verminderde participatie in werk, vrije tijd, sociale activiteiten en sport.² Ze leiden niet vaak tot volledige arbeidsongeschiktheid, maar mogelijk zijn er wel aanpassingen nodig in de werksituatie of in werkuren.³
“Een nieuwe knie gaat meestal maar 15 tot 20 jaar mee. Hoe langer je de operatie kunt uitstellen, hoe beter – en shockwavetherapie biedt een veelbelovende kans om dat mogelijk te maken.”
Artrose knie behandelen zonder operatie
De eerste aanpak van knieartrose is vaak conservatief: braces, pijnstillers, injecties met corticosteroïden en -niet te vergeten- voorlichting en oefentherapie door en onder begeleiding van de fysiotherapeut.⁴ Wanneer deze behandelingen onvoldoende resultaat bieden, komt als andere optie een knieprothese in beeld. Daar er steeds meer mensen zijn met knieartrose, neemt ook de vraag naar knieprotheses toe en stijgen de kosten voor de gezondheidszorg, aangezien een knieprothese tot 20.000 euro kan kosten. De revalidatie kan tot een jaar in beslag nemen en na 15 tot 20 jaar is er meestal een revisie nodig. Dus hoe langer de operatie uitgesteld kan worden, hoe beter. Gelukkig toont wetenschappelijk onderzoek aan dat de fysiotherapeut met shockwavetherapie een veelbelovende extra behandelmogelijkheid in handen heeft.
Shockwave therapie bij knieartrose? Hoe werkt het?
Extracorporale shockwavetherapie (ESWT) is recent naar voren geschoven als een niet-invasieve fysiotherapie-interventie om artrose te behandelen. Bij shockwavetherapie activeren korte, intense geluidsgolven de lichaamseigen herstelprocessen, wat leidt tot pijnverlichting en bevordering van de genezing. Shockwave wordt in het algemeen als veilig, makkelijk toepasbaar en draaglijk ervaren.
Klinische onderzoeken: resultaten van shockwave bij knieartrose
In 2013 onderzochten de eerste onderzoekers de impact van shockwavetherapie op knieartrose. Zij rapporteerden positieve resultaten en geen nadelige effecten die verband hielden met deze wijze van interventie.⁵ Sindsdien is er in een groeiend aantal klinische onderzoeken geprobeerd de werkzaamheid van ESWT op de ontwikkeling van artrose en degeneratie van kraakbeen te evalueren.
- Zo onderzochten Ediz et al. (2018) het effect van ESWT op primaire mediale knieartrose bij ouderen. Zij zagen dat shockwavetherapie tot pijnvermindering en tot functionele en radiologisch zichtbare verbetering leidde zonder aanzienlijke complicaties. De verbetering was een jaar nadien nog aanwezig.⁶
- Lizis et al. (2017) vergeleken shockwavetherapie met bewegingstherapie bij knieartrose en zagen dat shockwave een grotere en statistisch significante verbetering op de WOMAC en ROM gaf dan bewegingstherapie.⁷
- Romeo et al. (2014) rapporteerden, naast de actie op het eigenlijke gewrichtskraakbeen met een verbetering van de hyaline structuur en afname van de gewrichtsstijfheid kenmerkend voor deze aandoening, ook positieve effecten door de gelijktijdige behandeling met rESWT van de omliggende pezen, spieren en ligamenten.⁸
Systematische reviews en meta-analyses over shockwave bij knieartrose
Ook zijn er ondertussen verschillende systematische reviews en meta-analyses verschenen over het gebruik van ESWT, inclusief radiale shockwave-therapie, bij knieartrose. Deze onderzoeken variëren qua methodologie, maar ondersteunen over het algemeen de potentiële voordelen van ESWT bij pijnvermindering en functieverbetering bij patiënten met knieartrose.
- Zo voerden Cao et al. (2024) een systematische review uit waarin ze zeven verschillende niet-farmaceutische therapieën bij de behandeling van knieartrose (shockwave, laser, acupunctuur, ultrageluid, zenuwstimulatie, minimaal invasieve punctie, oefentherapie) uit 24 RCT’s met elkaar vergeleken. Op subschalen pijn en functie kwam shockwave als effectiefste uit de bus, op subschaal mobiliteit liet enkel lasertherapie betere resultaten zien dan shockwavetherapie. Uiteraard zijn er nog verdere rigoureuze en goed opgezette, gerandomiseerde, gecontroleerde onderzoeken nodig om dit te valideren.⁹
- Uit onderzoek van Liao et al. (2024) volgt dat ESWT mogelijk effectiever is dan andere behandelopties, zoals intraveneuze prostacycline, bisfosfonaten, corticosteroïdinjecties, hyaluronzuurinjecties, injecties met bloedplaatjesrijk plasma en traditionele fysiotherapie.¹⁰
Innovatieve shockwavetherapie voor knieartrose
Maak het verschil voor je patiënten en je praktijk
Shockwavetherapie biedt fysiotherapeuten een innovatieve oplossing voor de behandeling van knieartrose. Deze therapie kan leiden tot pijnvermindering, verbeterde functie en een betere kwaliteit van leven voor patiënten. Ondanks dat wetenschappelijk onderzoek naar shockwavetherapie nog relatief nieuw is, is er al veelbelovend bewijs dat de effectiviteit van deze behandelmodaliteit ondersteunt. Helaas is dit bij veel fysiotherapeuten nog onbekend, waardoor de therapie nog weinig wordt toegepast.
Een gemiste kans, want met shockwavetherapie kun je wellicht een groot verschil maken voor je patiënt met knieartrose. En ook voor jezelf, want de relatieve onbekendheid geeft je de uitgelezen kans om je te onderscheiden van andere praktijken. Om meer patiënten aan te trekken door het aanbieden van een bewezen, niet-invasieve, extra kans om die operatie op de lange baan te schuiven. Zo kan shockwavetherapie bijdragen zowel aan de patiënttevredenheid als aan financieel succes voor de praktijk.
Meer patiënten met shockwavetherapie
Het nut van shockwavetherapie is niet alleen bewezen bij knieartrose. Mogelijk zijn er nog meer nuttige toepassingen waar je nog geen weet van hebt. Vraag een demo of volg een (gratis) workshop om je kennisniveau bij te werken met de laatste nieuwe inzichten over shockwave. Grote kans dat je je shockwaveapparaat ineens veel meer gaat inzetten of, als je hem nog niet in je fysiotherapiepraktijk hebt, wil aanschaffen. Bij dit laatste helpen wij je graag. Heb je vragen over onze shockwaveapparatuur of wil je een toestel aanschaffen? Neem dan vrijblijvend contact met ons op.
Europese onderzoekers slaan handen ineen voor tsunami van artrose
Bijlsma, J. W., Berenbaum, F., & Lafeber, F. P. (2011). Osteoarthritis: an update with relevance for clinical practice. Lancet (London, England), 377(9783), 2115–2126. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(11)60243-2
Everaert C. (2014). Gevolgen van heup- en knieartrose voor arbeidsparticipatie TBV. Tijdschrift voor Bedrijfs- en Verzekeringsgeneeskunde, 22 (4), 160-161.
Zhao, Z., Jing, R., Shi, Z., Zhao, B., Ai, Q., & Xing, G. (2013). Efficacy of extracorporeal shockwave therapy for knee osteoarthritis: a randomized controlled trial. The Journal of surgical research, 185(2), 661–666. https://doi.org/10.1016/j.jss.2013.07.004
Ediz, L. & Özgökçe, M. (2018). Effectiveness of extracorporeal shock wave therapy to treat primary medial knee osteoarthritis with and without bone marrow edema in elderly patients. Turk Geriatri Dergisi, 21, 394-401. https://geriatri.dergisi.org/uploads/pdf/pdf_TJG_1062.pdf
Lizis, P., Kobza, W., & Manko, G. (2017). Extracorporeal shockwave therapy vs. kinesiotherapy for osteoarthritis of the knee: A pilot randomized controlled trial. Journal of back and musculoskeletal rehabilitation, 30(5), 1121–1128. https://doi.org/10.3233/BMR-169781
Romeo, P., Lavanga, V., Pagani, D., & Sansone, V. (2014). Extracorporeal shock wave therapy in musculoskeletal disorders: a review. Medical principles and practice: international journal of the Kuwait University, Health Science Centre, 23(1), 7–13. https://doi.org/10.1159/000355472
Cao, S., Zan, Q., Wang, B., Fan, X., Chen, Z., & Yan, F. (2024). Efficacy of non-pharmacological treatments for knee osteoarthritis: A systematic review and network meta-analysis. Heliyon, 10(17), e36682. https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2024.e36682
Liao, P. C., Chou, S. H., & Shih, C. L. (2024). A systematic review of the use of shockwave therapy for knee osteoarthritis. Journal of orthopaedics, 56, 18–25. https://doi.org/10.1016/j.jor.2024.04.020