De positieve effecten die warmte op het menselijk lichaam heeft zijn bij iedere fysiotherapeut bekend. Sinds jaar en dag wordt het dan ook gebruikt ter ondersteuning van fysiotherapeutische behandelingen.
Warmte kan oppervlakkig en diep worden toegepast. Bij een oppervlakkige warmtetoepassing valt te denken aan een hotpack, een paraffinepakking of het gebruik van een infraroodlamp. De warmte dringt dan maximaal 1 cm het lichaam in. Bij diepe warmtetoepassing dringt de warmte wel 3 tot 5 cm het lichaam in. Je kunt dit effect teweegbrengen via kortegolfdiathermie, ultrageluid of TECAR-therapie.
Deze therapieën vallen allemaal onder de verzamelterm diathermie. En dat is precies waar deze blog over gaat: diathermie. Want wat is het precies en hoe helpt het je patiënt?
Wat is diathermie?
Je kunt het kort maar krachtig omschrijven als: “Diathermie is inwendige verwarming doormiddel van sterke hoogfrequente elektrische stromen.” Dus warmteontwikkeling in het lichaam dankzij elektrische en/of elektromagnetische stromen. Deze elektromagnetische energie is non-ioniserend (dus hij laat de celstructuur onaangetast). We beschrijven hieronder diverse vormen van diathermie.
Kortegolfdiathermie
Kortegolfdiathermie is een medische toepassing van elektromagnetische energie. De golven dringen diep in het lichaam door en kunnen zowel thermische effecten (verbetering van de doorbloeding) als a-thermische effecten (op celniveau) hebben. Beide dragen bij tot grote fysiologische effecten waardoor de methode geschikt is voor gebruik bij een groot aantal aandoeningen. De frequentie bij de behandeling ligt meestal op 27,12 MHz. Vanwege de benodigde kennis en contra-indicaties, zowel bij patiënt als bij de therapeut, wordt deze vorm van diathermie minder gebruikt.
Ultrageluidtherapie
Ultrageluidtherapie is een geneeskundige behandeling door middel van mechanische trillingen met een frequentie hoger dan 20 kHz. Bij toepassing in continue vorm leiden de mechanische trillingen in het weefsel vooral tot een thermisch effect, wat pijn vermindert en ontspanning en herstel van de spieren bevordert. Ook iets dieper gesitueerde ligamentaire ontstekingen (tot 2 cm) zijn goed bereikbaar. Oedeem en pijn kunnen afnemen bij behandeling met ultrageluidtherapie. Bij deze therapievorm werk je met een behandelfrequentie van 1 of 3 MHz.
TECAR-therapie
TECAR-therapie is een combinatie van contactdiathermie en elektrotherapie en is een bijzondere vorm van langegolfdiathermie, de meest doordringende vorm van diathermie. De toepassing bevordert de bloedstroom en het lichaamseigen genezingsproces bij de behandeling van acute en chronische aandoeningen. Het golflengtespectrum bij de behandeling ligt tussen de 300 kHz en de 1,2 MHz.
Effecten van diathermie op het menselijk lichaam
Primaire fysiologische effecten
De belangrijkste fysiologische effecten en voordelen van het gebruik van diathermie zijn:
- verhoogde circulatie en doorbloeding
- verhoogde stofwisseling
- verhoogde spiertemperatuur
- verhoogde weefseltemperatuur
- pijnmodulatie
- minder weefselstijfheid
- spierontspanning
Indirect leiden deze effecten natuurlijk ook tot een groter bewegingsbereik van de gewrichten.
Bij welke klachten wordt diathermie succesvol toegepast?
Dankzij de uitgebreide fysiologische effecten kan diathermie worden ingezet bij een heel scala aan klachten of aandoeningen, namelijk:
- kneuzingen en verstuikingen
- fracturen
- pees-, slijmbeurs-, kapsel- en gewrichtsontstekingen
- spier- en peesaandoeningen
- aandoeningen van het vaat- en lymfestelsel
- neuropathieën
- littekenweefsel
- revalidatie na chirurgische ingreep
- bekkenbodemrevalidatie
- acute en chronische pijn
- slechte doorbloeding
Uiteraard komen de effecten ook van pas ter ondersteuning van andere fysiotherapeutische behandeltechnieken zoals manuele therapie, oefentherapie, fasciatherapie, percutane elektrolyse en shockwavetherapie.
Ervaringen van de patiënt
We spraken met drie patiënten over hun ervaringen met diathermie.
Irene’s ervaring met TECAR-therapie
Irene had last van oncontroleerbare kuitkrampen, waarbij het plaatsen van een baclofenpomp reeds in overweging was. Een intensieve behandeling van acht weken met TECAR-therapie bleek echter de oplossing voor haar klacht: “Mijn arts heeft de medicatie voor mijn spierkramp helemaal stopgezet na de behandeling met uw wonderapparaat. Dank hiervoor.”
Henry’s ervaring met ultrageluidtherapie
Henry had juist een goede ervaring met ultrageluidtherapie: “Ik dacht dat er ligamenten uitgerekt of gescheurd waren in mijn knie. De behandeling met ultrageluid heeft vrij snel uitgewezen dat het eerder om een hardnekkige ontsteking ging. De pijn en het instabiliteitsgevoel zijn inmiddels al een heel stuk beter.”
Charles’ ervaring met kortegolfdiathermie
Kortegolfdiathermie leent zich dan weer uitstekend voor behandeling van knieartrose in de subacute tot chronische fase. Het versnelt de processen van functieherstel en pijnvermindering. Daar kan Charles over mee vertellen: “Als gewrichten wat meer beginnen te piepen en kraken is het fijn om te kunnen rekenen op een fysiotherapeut die de juiste apparatuur kan inzetten. Voor mijn knieartrose werkt de diepe warmtetherapie opperbest.”
Diathermie in de praktijk
Als je diathermie in je praktijk wilt toepassen, is er apparatuur nodig. De keuze voor het juiste apparaat helpt de fysiotherapeut in zijn behandeling wat betreft efficiëntie en resultaten.
Zo heeft het kortegolftherapie-apparaat van Gymna, de 500+, een duidelijke gebruikersinterface die een snelle instelling bevordert, zijn de continu en pulserende kortegolftherapie mogelijk met één toestel en kan het vermogen afgestemd worden op jouw individuele patiënt.
De Gymna 400 combineert intelligente oplossingen met de allernieuwste technologieën. Het toestel blijft actueel omdat nieuwe wetenschappelijke ontwikkelingen toegevoegd worden via regelmatige updates. Behandelingen zijn daarom altijd ‘evidence based’. Dankzij het full colour touchscreen is het apparaat eenvoudig te bedienen. Ten slotte begeleidt het Guided Therapy System (GTS) de therapeut in het kiezen van de juiste therapie.
TECAR-therapie apparaat
De Gymna Care 300 werkt via een app die geïnstalleerd wordt op de bijgeleverde I-Pad, het toestel is daardoor altijd up-to-date. Het biedt de mogelijkheid om in pulserende modus te werken, waardoor er een minder grote temperatuurstijging plaatsvindt. Belangrijk als je wil behandelen in een acutere fase. Bovendien biedt het vijf vooraf ingestelde bedieningsfrequenties tussen 300 kHz en 1MHz aan, zodat bij iedere patiënt de best passende frequentie gekozen kan worden. Daarnaast heeft het een groot aantal accessoires, waardoor het een uitgebreid gamma aan toepassingen biedt.
Diathermie toepassen in jouw praktijk?
De wetenschappelijke literatuur12, leert ons dat diathermie, toegepast door een deskundige therapeut, van grote waarde kan zijn bij het bereiken van goede resultaten als een eerste therapeutische aanpak of als onderdeel van een gecombineerd behandelplan. Wil je ook diathermietherapie introduceren in jouw praktijk? Of wil je jouw diathermietherapie naar een hoger niveau tillen? We denken graag met je mee.
1Mazurek B, Clinical application of impact capacitive – resistive electric transfer 448 khz on human cells. International Journal of Biomedical Science and Engineering. 2018; 6(3): 65-69. doi: 10.11648/j.ijbse.20180603.12
2https://www.webmd.com/pain-management/what-is-diathermy