Als fysiotherapeut sta je regelmatig voor de uitdaging om je patiënt met een achillespeestendinopathie snel en effectief van zijn klacht af te helpen. In dit artikel delen we niet alleen wetenschappelijke inzichten over vijf krachtige fysiotechnieken, maar werpen we ook een blik op de praktijkervaringen van betrokken fysiotherapeuten zoals Tim en Killian. Ontdek hoe deze experts succesvol gebruikmaken van aanvullende technieken zoals shockwavetherapie, ultrageluidtherapie, lasertherapie, TECAR-therapie en percutane electrolyse. Leer van hun ervaringen en ontdek hoe jij deze innovatieve benaderingen kunt integreren in jouw praktijk.
Fysiotechniek als aanvullende behandeling bij een achillespeestendinopathie
Een achillespeestendinopathie is een hardnekkige klacht die zowel bij sporters als niet-sporters kan ontstaan. Het klinisch beeld is niet bij iedere patiënt precies hetzelfde, maar de grootste gemene delers zijn pijn, een voelbare -of soms zelfs zichtbare- verdikking in de achillespees en beperkingen in het dagelijkse en sportieve leven. De standaardzorg door de fysiotherapeut bestaat uit voorlichting, aanpassing van de belasting en oefentherapie (1), maar soms geeft dat onvoldoende resultaat. In die gevallen is het een goede keus de behandeling aan te vullen met wetenschappelijk onderbouwde fysiotechniek.
Pijnverlichting en bevordering van genezing dankzij shockwavetherapie
Extracorporele Shockwavetherapie (ESWT) is een niet-invasieve behandelmethode waarbij korte, intense geluidsgolven de lichaamseigen herstelprocessen activeren. Pijnverlichting en bevordering van de genezing staan daarbij centraal. Radiale shockwave (rESWT) wordt al sinds het begin van deze eeuw ingezet voor behandeling van chronische peesproblematiek. Er heerst ondertussen wetenschappelijke consensus over de effectiviteit van de behandeling, ook specifiek bij een tendinopathie in de achillespees.
Uit een systematic review van Stania et al. (2019) (2), waarin enkel RCT’s van hoge methodologische kwaliteit zijn opgenomen, volgt een zeer positieve conclusie. Het percentage patiënten dat vier maanden na de laatste interventie volledig hersteld is, of duidelijk verbeterd is na minimaal drie behandelingen, bedraagt 52% bij patiënten met een midportion tendinopathie en 64% bij patiënten met een insertionele tendinopathie. Bij een combinatie van radiale shockwavetherapie (2000 pulsen, 8 Hz, 3 sessies) met excentrische belasting stegen die percentages zelfs naar 82%.
Fysiotherapeut Tim, gespecialiseerd in klachten in de onderste extremiteit en sinds dit jaar gebruiker van de Gymna ShockMaster, herkent dit succespercentage wel: “Ik werk in een praktijk voor sport, jeugd en gezin en zie daardoor regelmatig patiënten met een achillespeestendinopathie. Hoewel shockwave bij ons nooit een op zichzelf staande interventie is, wordt het wel tijdens iedere behandeling toegepast. Ongeveer 75% van deze patiënten is na zo’n vijf behandelingen (grotendeels) hersteld.” Daarnaast is Tim ook erg te spreken over de ShockMaster zelf: “Ik maak veel gebruik van het Guided Therapy System waar de ShockMaster mee uitgerust is. Omdat dit systeem evidence based is, krijgt de patiënt door het systeem te volgen automatisch de shockwavebehandeling die het best onderbouwd is. Tevens is het fijn dat de ShockMaster bij verschillende behandelkoppen de parameters vanzelf aanpast voor een optimale behandeling.”
Efficiëntere fases van weefselherstel dankzij therapeutische ultrageluidtherapie
Ultrageluidtherapie is een veilige en niet-invasieve behandelmodaliteit waarbij hoogfrequente geluidsgolven ingezet worden om pijnvermindering en functieverbetering te bereiken. Ultrageluid bevordert de efficiëntie van alle fasen van weefselherstel, wat het breed inzetbaar maakt bij een achillespeestendinopathie.
Dedes et al. (2020) (3) vergeleken ultrageluid met shockwave en vonden bij beide technieken significante verbetering in pijn en functie, al was het effect van shockwave beduidend groter. Het voordeel van ultrageluid is echter de toegankelijkheid van de techniek. Veel therapeuten hebben het ter beschikking en er wordt meestal geen extra toeslag gevraagd voor het gebruik ervan. Bovendien wordt de therapievorm erg goed verdragen door patiënten. Dus als shockwave niet beschikbaar is of niet verdragen wordt, is ultrageluid een prima alternatief.
Stimulatie metabole celactiviteit dankzij lasertherapie
Lasertherapie is een niet-invasieve behandelmethode die de metabole activiteit in de cellen laat toenemen en daarmee het zelfherstellend vermogen van de cellen stimuleert. Dat leidt niet enkel tot een beter en sneller herstel, maar draagt ook bij aan pijnvermindering. Low level laser therapy (LLLT) kan dan ook efficiënt ingezet worden bij de behandeling van een achillespeestendinopathie.
De studies van Stergioulas (2008) en Tumilty (2010) onderbouwen dit positieve effect. Stergioulas concludeert zelfs dat een combinatie van LLLT en een excentrisch oefenprogramma het herstel nog extra versnelt. (4,5) Voor het behalen van een goed resultaat is het wel belangrijk om de juiste hoeveelheid energie aan te bieden. De Walt-tabel, waarin de parameters voor meerdere aandoeningen gespecificeerd zijn, is zeer geschikt om deze juiste hoeveelheid te bepalen.
Verbeterde bloedcirculatie en pijndemping dankzij TECAR-therapie
TECAR-therapie is een niet-invasieve elektrothermische therapie die wordt geclassificeerd als diepe thermotherapie. In tegenstelling tot oppervlakkige thermotherapie genereert TECAR tevens warmte in dieper gelegen weefsel, waardoor de hemoglobineverzadiging toeneemt. (6) Volgens Bito et al. is dat ook precies wat er gebeurt bij toepassing in het peritendineuze gebied van de achillespees. (7) Daarnaast zorgt TECAR voor een verbeterde bloedcirculatie, vasodilatatie, lymfatische effecten en verhoging van de celproliferatie, (8) ideale voorwaarden voor peesweefselherstel dus. (9)
Bij de behandeling van een tendinopathie zal TECAR zelden afzonderlijk ingezet worden, maar juist in combinatie met technieken die inzetten op het doorbreken van de chronische fase. Zo combineert een percutane electrolyse- of shockwavebehandeling niet alleen goed met excentrische oefeningen, maar ook met TECAR-therapie.
Activatie van natuurlijke herstelmechanismen dankzij percutane electrolyse
Het relatief nieuwe percutane electrolyse is een minimaal invasieve techniek waarbij onder echogeleiding een dunne naald in het behandelgebied wordt ingebracht. Via deze naald wordt heel gericht een gelijkstroom toegediend die een non-thermische elektrochemische reactie opwekt. Het beoogde effect is activatie van de natuurlijke herstelmechanismen.
Percutane electrolyse bij tendinopathieën en hielspoor is veelbelovend, maar dient nog op grotere schaal bevestigd te worden. Volgens Silva et al. (2014) vermindert het de pijn bij patiënten met een achillestendinopathie en verbetert het hun functioneel bewegen. (10) Ronzio et al. (2017) zien een pijnvermindering, een toename in de ROM van de enkel en vermindering van ochtendstijfheid bij de patiënten in de experimentele groep vergeleken met de controlegroep. (11)
Ook fysiotherapeut Killian ziet de voordelen van percutane electrolyse: “Bij percutane elektrolyse werk je exact op de aangedane locatie, wat de behandeling heel accuraat maakt. Bovendien kan de techniek dankzij de korte interventieduur perfect geïntegreerd worden in de behandeling. Zelf werk ik met het Gymna Acure 250 toestel. Extra mooi is de intuïtiviteit van dit toestel, er is namelijk slechts een kort leerproces nodig om ermee aan de slag te kunnen.”
Fysiotechnieken toepassen in jouw praktijk?
Fysiotechnieken kunnen dus een goede bijdrage leveren aan het herstelproces van de patiënt met een achillespeestendinopathie. Zo bieden ze jou als fysiotherapeut extra opties om deze patiënten, maar ook patiënten met andere pathologieën, efficiënter bij te staan in hun reis naar een blessurevrij lichaam.
Overweeg je om je praktijk uit te breiden met nieuwe technieken? Alle fysiotechnieken die in dit blog aan bod zijn gekomen hebben wij in ons assortiment van state-of-the-art-apparatuur, waarbij gebruiksvriendelijkheid hoog in het vaandel staat. Heb je vragen over ons aanbod, schroom dan niet om contact met ons op te nemen. We adviseren je graag over de techniek die perfect bij jou en je praktijk past.
1. de Vos R, van der Vlist AC, Zwerver J, et al; Dutch multidisciplinary guideline on Achilles tendinopathy British Journal of Sports Medicine 2021;55:1125-1134.
2. Stania M, Juras G, Chmielewska D, Polak A, Kucio C, Król P. Extracorporeal Shock Wave Therapy for Achilles Tendinopathy. Biomed Res Int. 2019;2019:3086910. Published 2019 Dec 26. doi:10.1155/2019/3086910
4. Stergioulas, A., Stergioula, M., Aarskog, R., Lopes-Martins, R. A., & Bjordal, J. M. (2008). Effects of low-level laser therapy and eccentric exercises in the treatment of recreational athletes with chronic achilles tendinopathy. The American journal of sports medicine, 36(5), 881–887. https://doi.org/10.1177/0363546507312165
5. Tumilty, S., Munn, J., McDonough, S., Hurley, D. A., Basford, J. R., & Baxter, G. D. (2010). Low level laser treatment of tendinopathy: a systematic review with meta-analysis. Photomedicine and laser surgery, 28(1), 3–16. https://doi.org/10.1089/pho.2008.2470
6. Tashiro Y, Hasegawa S, Yokota Y, Nishiguchi S, Fukutani N, Shirooka H, et al. Effect of Capacitive and Resistive electric transfer on haemoglobin saturation and tissue temperature. Int J Hyperthermia [Internet]. 2017;33(6):696–702
7. Bito T, Tashiro Y, Suzuki Y, et al. Acute effects of capacitive and resistive electric transfer (CRet) on the Achilles tendon. Electromagn Biol Med 2019; 38: 48–54
8. Hernández-Bule ML, Trillo MÁ, Úbeda A. Molecular mechanisms underlying antiproliferative and differentiating responses of hepatocarcinoma cells to subthermal electric stimulation.
9. Snedeker JG, Foolen J. Tendon injury and repair – A perspective on the basic mechanisms of tendon disease and future clinical therapy [Internet]. Acta Biomaterialia Acta Materialia Inc. 2017;63:18–36
10. Silva, Rodrigo & Costa, Leandro & Coldibeli, Eloise & Fernandes, Maria & Froes, Patricia & Ronzio, Oscar. (2014). Effects of Microelectrólisis Percutaneous (MEP ®) on pain and functionality in patients with calcaneal tendinopathy.. Manual Therapy, Posturology & Rehabilitation Journal. 12. 188. 10.17784/mtprehabjournal.2014.12.188