Blog
Shockwavetherapie bij kinderen met spasticiteit
Nieuwe pilotstudie bevestigt: veilig, haalbaar en effectief
Bij volwassenen met spasticiteit wordt al langer shockwavetherapie ingezet, maar er is nog weinig bekend over shockwavetherapie bij kinderen met spasticiteit. Een gemiste kans, want misschien kan radiale shockwavetherapie de levenskwaliteit van kinderen en jongeren met spasticiteit wel aanzienlijk verbeteren. Gymna nam het initiatief en zocht het uit. Hieronder lees je over het onderzoek, de ervaringen van diverse betrokkenen en natuurlijk over de resultaten van deze pilotstudie naar shockwave bij pediatrische spasticiteit.
Onderzoek naar shockwavetherapie bij kinderen met spasticiteit: belang en motivatie
De vooruitstrevende pilotstudie kwam al ter sprake in het blog “Shockwavetherapie als behandeling voor spasticiteit bij kinderen”. Hij werd uitgevoerd tussen oktober 2024 en mei 2025 bij 21 kinderen van 6-18 jaar van het Sint-Gerardus in België, een school en zorginstelling voor kinderen met een (neuro)motorische beperking.
Achter de schermen bij Gymna International
Lise Op de Beeck, clinical manager bij Gymna en de drijvende kracht achter het onderzoek, vertelt waarom het onderzoek is uitgevoerd:
“Shockwavetherapie is veel breder in te zetten dan enkel bij sportblessures, bijvoorbeeld binnen de neurologie. Naar shockwavetherapie bij kinderen met cerebrale parese is echter nog maar weinig onderzoek gedaan. In de pilotstudie willen we uitzoeken hoe inzetbaar deze radiale shockwavebehandeling bij pediatrische spasticiteit is: Kunnen kinderen hem verdragen? Kunnen de therapeuten ermee werken? Zijn er onbekende bijwerkingen? Kan hij veilig gebruikt worden?”
Wim Smeets, productmanager bij Gymna, zorgt ervoor dat Gymna-producten evolueren en mee zijn met de laatste inzichten. Wim vertelt:
“Bij Gymna zijn we pioniers in het verwerken van state of the art-literatuur in onze behandelsuggesties en ook in het maken van de vertaalslag van onderzoek naar onze apparatuur. Om het nog gerichter te maken voeren we dit onderzoek uit met onze eigen apparatuur, de Gymna ShockMaster 300 , zodat therapeuten er op een verantwoorde wijze mee aan de slag kunnen. Weinig fysiotherapeuten werken namelijk met shockwave als behandeling bij spasticiteit.”
Een verhaal van hoop en verwachtingen
Een dergelijk veelbelovend project gaat natuurlijk gepaard met hoop en verwachtingen bij alle betrokken partijen. Lise van Gymna is er duidelijk over: “Als ik groot zou durven dromen, hoop ik dat deze pilotstudie een aanzet is voor een groter opgezette studie. We hopen dat ingrijpendere interventies uitgesteld kunnen worden en dat radiale shockwavetherapie bij kinderen met spasticiteit op langere termijn misschien zelfs geïntegreerd kan worden in de algemene richtlijnen.”
Clininal manager Lise:
“Ik hoop dat radiale shockwave uiteindelijk geïntegreerd kan worden in de algemene richtlijnen voor spasticiteit bij kinderen.”
Ook de deelnemers aan de studie hebben nagedacht over wat ze graag zouden bereiken. Zo hoopt Daniël (13 jaar) gemakkelijker dingen te kunnen pakken, Yavuz (18 jaar) om beter te kunnen lopen en Britt (13 jaar) om minder spanning te voelen. Niels en Lucas hopen nog wat grootser. Zo hoopt Niels (18 jaar) dat dankzij shockwavetherapie operaties uitgesteld kunnen worden of zelfs niet meer nodig zijn.
Lucas (17 jaar) hoopt dat het een persoon met spasticiteit de mogelijkheid geeft om weer met z’n ledematen te bewegen. “Maar”, zo vult hij aan, “dat is natuurlijk de droom van duizenden mensen in een rolstoel.”
“Dat is natuurlijk de droom van duizenden mensen in een rolstoel.”
Ook de moeder van 18-jarige Lucas, met spastische quadriplegie, spreekt graag haar hoop uit: “Het belangrijkste is dat Lucas dankzij de shockwavetherapie pijnvrij en soepeler wordt. Lopen is een utopie, dat weet ik. Maar zelfredzaamheid zou al heel mooi zijn.”
Het onderzoek
De pilotstudie naar shockwavetherapie bij kinderen met spasticiteit werd vooraf goedgekeurd door de ethische commissie van UZ/KU Leuven. Alle deelnemers en hun ouders/verzorgers werden volledig geïnformeerd en gaven toestemming. De studie werd gestandaardiseerd opgezet en onder onafhankelijke supervisie uitgevoerd door FRAME by Jessa en de UHasselt, zodat hij correct en objectief werd opgevolgd.
Het doel van de studie
Het primaire doel was bepalen in hoeverre radiale shockwavetherapie inzetbaar is bij kinderen met spasticiteit. Daarnaast werd specifiek gekeken naar:
- veiligheid
- verdraagbaarheid (aanvaardbaarheid)
- effectiviteit van de behandeling
Behandeling en metingen
Alle 21 deelnemers kregen vier sessies radiale shockwavetherapie, met telkens één week tussen de behandelingen. Tijdens elke sessie werden twee spiergroepen behandeld in twee reeksen van 2000 shocks, uitgevoerd met twee verschillende behandelkoppen. De reguliere therapie liep parallel door, zodat de impact van shockwave op kinderen met spasticiteit goed beoordeeld kon worden.
Om de effectiviteit objectief te meten, werden de evaluaties geblindeerd afgenomen door therapeuten die de behandeling zelf niet uitvoerden. Er werd gebruikgemaakt van drie gevalideerde uitkomstmaten:
- Modified Ashworth Scale (MAS) – graad van spasticiteit
- Range of Motion (ROM) – mate van beweeglijkheid
- Patiënt Specifieke Functionele Schaal (PSFS) – functioneren in het dagelijks leven
Ervaringen van betrokkenen bij de pilotstudie
Sint-Gerardus-therapeuten Tamara Claes en Chris Lambrechts zagen tijdens de behandelsessies al direct verbeteringen bij de nametingen. Ook Ann Volders, beleidsverantwoordelijke therapie bij Sint-Gerardus, is positief: “De therapie werd goed verdragen en veroorzaakte geen ongewenste bijwerkingen. Daarnaast is hij eenvoudig inzetbaar.” Lise vult aan: “De shockwave-sessie duurt ongeveer een kwartier, hij is dus makkelijk te integreren in de volledige behandeling.”
Clinical manager Lise
“De sessie duurt ongeveer een kwartier en is daardoor makkelijk te integreren in de behandeling.”
Ook de ervaring van de deelnemers was positief. Zo zegt Niels: “Shockwave was voor mij een leuke ervaring, het hielp echt veel. Ik merkte veel verschil in mijn handelingen.” Yavuz is net zo positief en zegt dat zijn lichaam nu ontspannener aanvoelt. En ook Daniël beaamt de positieve uitwerking: “Het is mooi dat ik de shockwavetherapie heb mogen ondergaan. Ik ben tevreden met de resultaten. De therapie is niet alleen goed voor me, maar heeft me ook veranderd als persoon.” In het algemeen ervaarden de meeste deelnemers meer ontspanning en minder nachtelijke krampen. ADL activiteiten, zoals aan- en uitkleden, konden vlotter uitgevoerd worden door de begeleiding.
Deelnemer Daniël:
“De therapie is niet alleen goed voor me, maar heeft me ook veranderd als persoon.”
Het resultaat: positieve trend in mobiliteit en ontspanning
De positieve ervaringen van behandelaars en deelnemers komen duidelijk naar voren in de officiële beoordeling. Zo wordt de aanvaardbaarheid van de therapie door de deelnemers met een 7/10 gescoord en door de therapeuten met een 8/10. De gebruiksvriendelijkheid wordt door zowel de deelnemers als de therapeuten met een 8/10 gescoord. De therapie is veilig omdat er geen uitval door therapie was en er zich geen (nieuwe) bijwerkingen voordeden (pijnsensatie en roodheid zijn bekend en geaccepteerd). Wat betreft klinische prestatie was er een positieve trend in de MAS-score (bovenste extremiteit en hamstrings) en >50 % verbetering in functionele activiteiten (PSFS).
Shockwavetherapie bij kinderen met spasticiteit
bleek goed verdragen te worden, is veilig en toont veelbelovende verbeteringen in spasticiteit en functionaliteit
Lise is blij met het resultaat: “De deelnemers accepteerden de therapie goed en meer dan de helft van hen toonde functionele vooruitgang in het ADL zoals aankleden of eten. De therapie is veilig en toegankelijk en kan dus verantwoord worden ingezet als aanvulling op conventionele therapie bij kinderen met cerebrale parese. Ten slotte zagen we ook nog een statistisch significante daling in spasticiteit in bepaalde spiergroepen,zoals de biceps, polsflexoren en hamstrings.” Ook onderzoekscoördinator Sarah van FRAME is tevreden: “Ik ben positief verrast door het resultaat. We hebben namelijk enkele statisch significante resultaten gevonden, ondanks dat we een kleine en diverse interventiegroep hadden.” Deelnemer Niels heeft nog een laatste opmerking over de resultaten: “Ik ben heel blij dat ik aan de studie heb mogen meedoen en dat de resultaten goed zijn. Als het kon, had ik het toestel zelf in huis genomen.”
Deelnemer Niels:
“Als het kon, had ik het toestel zelf in huis genomen.”
Documentaire “Onder Spanning”
De pilotstudie toont dus veelbelovende resultaten van shockwavetherapie bij pediatrische spasticiteit. Wil je meer weten over het verloop van de studie, in het bijzonder over de impact van spasticiteit op het leven van de deelnemers en hun ervaring met de shockwavebehandeling? Bekijk dan zeker eens de krachtige – en bovenal inspirerende – documentaire die door Gymna is uitgebracht over de pilotstudie met de Gymna ShockMaster. De bondige vierdelige reeks “Onder Spanning” (kennismaking, verwachtingen, metingen en resultaten)volgt diverse betrokkenen bij de studie op verschillende momenten in de tijd en schetst een duidelijk en ontroerend beeld van het onderzoek en de positieve invloed ervan.
Gymna ShockMaster 300: kwaliteit met evidence-based behandelsuggesties
We weten nu dat shockwavetherapie met de Gymna ShockMaster veilig, goed aanvaard en wetenschappelijk onderbouwd is en dat hij een positieve trend in klinische prestatie laat zien bij kinderen met spasticiteit. Er is heerst nog onduidelijkheid over de meest geschikte behandelparameters voor de verschillende spiergroepen. Hoewel zich al een aantal studies hierover uitspreken, is daar nog diepgaander onderzoek voor nodig.
Marjan Vanheusden, Clinical, Quality & Regulatory Affairs manager bij Gymna, vindt de studie erg bijzonder: “Als fabrikant ben je altijd bezig met je product voor een algemeen patiëntenprofiel, maar door deze studie kregen de mensen die met onze toestellen geholpen worden een gezicht.” Volgens Marjan is het nu zaak om nieuwe behandelprogramma’s voor spasticiteit uit te werken.
Marjan Vanheusden van Gymna:
“De mensen die met onze toestellen geholpen worden
kregen door deze studie een gezicht.”
Als onderdeel van constante innovatie en MDR-compliance worden de behandelprogramma’s van Gymna regelmatig aangepast aan de laatste nieuwe inzichten uit (internationale) studies en op best practice. Productmanager Wim geeft aan dat deze programma’s altijd uit meerdere stappen bestaan om een zo compleet mogelijke behandeling te bieden. Wim: “Zo komen (pijn)punten zoals triggerpoints aan bod, maar ook de spierbuik zelf. Tevens bevat elk behandelprogramma vibratietherapie. Daarnaast krijg je nog suggesties voor applicatorkop en de uitgangshouding van de patiënt en zie je een aanduiding van de behandelplaats en zone. Zo kan elke therapeut ermee werken, ook beginners.”
Samenvatting resultaten pilotstudie shockwavetherapie bij kinderen met spasticiteit
De pilotstudie heeft het bewezen: shockwavetherapie wordt goed geaccepteerd voor spasticiteit en is toegankelijk en veilig. Hij kan altijd en overal worden toegepast, is niet invasief en kent geen nieuwe of blijvende bijwerkingen. Bijzonder is dat er ondanks de heterogeniteit van de kleine studiegroep alsnog een significante daling in graad van spasticiteit werd gevonden in bepaalde spiergroepen. De subjectieve ervaring van deelnemers, ouders en begeleiders is positief.
Shockwavetherapie: breed inzetbaar, ook in de particuliere praktijk
De fijne resultaten van de pilotstudie stralen ook positief uit naar behandelingen voor patiënten met spasticiteit ten gevolge van andere aandoeningen. Wim zegt daarover: “Bij spasticiteit denkt iedereen aan zwaar gehandicapte mensen, maar het publiek is breder. Niet alleen mensen met cerebrale parese, maar ook mensen met Parkinson, CVA of traumatisch hersenletsel kunnen met shockwavetherapie behandeld worden.” Lise vult Wim aan: “Deze behandeling is dus niet alleen in neurologische revalidatiecentra te gebruiken, maar is ook in particuliere praktijken heel goed inzetbaar. Daar komen namelijk altijd wel patiënten met zulke neurologische klachten.”
Productmanager Wim:
“Niet alleen mensen met cerebrale parese, maar ook mensen met Parkinson, CVA of traumatisch hersenletsel kunnen met shockwavetherapie behandeld worden.”
Meer weten?
Heeft dit blog je geïnspireerd en zou je graag meer weten over de pilotstudie en over shockwavetherapie bij spasticiteit bij kinderen? Bekijk dan zeker eens de vierdelige documentairereeks “Onder Spanning”. Ook de blogs op onze website bevatten interessante informatie over shockwavetherapie. Verdere verdieping in shockwavetherapie is altijd mogelijk middels een gratis interactieve workshop die Gymna voor zowel beginners als gevorderden organiseert. Uiteraard mag je bij vragen altijd contact opnemen met ons team, dat zijn uiterste best zal doen om jouw vragen naar tevredenheid te beantwoorden en om samen met jou te kijken naar passende oplossingen voor jouw praktijk.