Blog
De veelzijdigheid van de sportfysiotherapeut
Behandelwijzen en mobiele behandeloplossingen
“Au! Mijn hamstring! Wat moet ik nu?” Of het nou om een top- of een amateursporter gaat, voor een fervent sporter is er niets vervelender dan een blessure. Deze sporters vinden meestal heel snel hun weg naar een sportfysiotherapeut. Maar hoe begeleidt de sportfysiotherapeut sporters naar een snel en goed herstel? En welke behandeloplossingen dragen daaraan bij? Je leest het hieronder.
Wat doet een sportfysiotherapeut?
Bij een sportfysiotherapeut denken we vaak aan de persoon die tijdens een sportwedstrijd het veld oprent om een sporter met acuut letsel bij te staan. Niets is minder waar, vertelt master in de sportfysiotherapie Chris Schmeetz ons:
“De verzorgers of fysiotherapeuten i.o. die je het veld ziet oprennen werken curatief en kijken ter plekke of en wat ze kunnen doen om de sporter wat langer in het veld te houden, maar het kwaad is dan al geschiedt. De (master) sportfysiotherapeut houdt zich juist bezig met preventie.”
Chris Schmeetz is een geregistreerd master sportfysiotherapeut en is aangesloten bij het regionale schoudernetwerk, een organisatie die gespecialiseerde fysiotherapeuten samenbrengt om de zorg voor schouderklachten te verbeteren.
Het professionele leven van sportfysiotherapeut Chris Schmeetz
Chris ziet in de praktijk allerlei sportgerelateerde klachten en is daarnaast verbonden aan sportverenigingen. In het verleden was ze verbonden aan voetbal-, turn- en volleybalverenigingen, tegenwoordig zijn dat een handbal- en judovereniging. De sporters van de verenigingen behandelt ze overwegend voor traumatische blessures of overbelastingsklachten. Ook woont ze regelmatig trainingen bij in de sporthal om te onderzoeken of ze klachten die ze veel ziet kan linken aan de techniek, training of het materiaal.
Chris:
“De judoclub heeft bijvoorbeeld lang op afgekeurde matten getraind. Daardoor waren er veel valblessures. Sinds er nieuwe matten zijn, is het aantal valblessures fors afgenomen. Daarnaast hou ik ook de aanpak van de trainers in het oog. Bij veel sporten worden de junioren getraind door minder ervaren sporters die de technieken zelf nog niet tot in de puntjes beheersen. Daardoor sluipen er snel foutjes in technieken en trainingsopbouw, zowel per trainingssessie als over het hele seizoen gezien.”
Sportfysiotherapeuten ontleden het probleem van de patiënt op een andere manier dan de meeste andere specialisaties. Chris:
“We kijken altijd naar de hele keten. Wat gaat er niet goed in de keten en in hoeverre hangt dat samen met de uiteindelijke pijnklacht? Zo vind ik bij nekpatiënten soms problemen in de schoudergordel, terwijl de patiënten daar helemaal geen klachten hebben. Aanpak van het schouderprobleem leidt echter wel tot het verdwijnen van de nekklachten.”
Testen en meten binnen de sportfysiotherapie
Chris behandelt dus patiënten met sportgerelateerde klachten en is daarnaast nauw betrokken bij twee sportclubs middels presentaties en inspraak in trainingsinhoud. Preventie speelt in haar vak echter ook een grote rol. Chris vertelt:
“Zo zoek ik uit welke risicofactoren in een specifieke setting kunnen bijdragen aan het oplopen van een gescheurde kruisband en zorg ik er vervolgens voor dat die factoren worden aangepakt, bijvoorbeeld door de warming-up sportspecifieker te maken met een door de sportbond samengesteld en bewezen effectief programma.”
“Bij volleyballers meet ik onder andere de sprongkracht. Als zij niet hoog genoeg kunnen springen, wordt er meer van rug en schouders gevraagd, wat sneller blessures oplevert.”
Sprongkracht meten: analoge en digitale opties
Chris meet de sprongkracht met een Vertec-apparaat, een pilaar met horizontale balkjes die de sporter moet wegslaan. Een makkelijke en betrouwbare methode. Maar er zijn natuurlijk ook makkelijke en goede digitale opties om sprongkracht te meten: bijvoorbeeld met het E.BOARD van Desmotec, een mobiel krachtenplatform met krachtige precisiesensoren dat specifiek bedoeld is voor de training en evaluatie van balans, (isometrische) kracht, sprong en explosiviteit.
Hoe ziet een behandeling van de sportfysiotherapeut eruit?
Chris behandelt de sporters die ze ziet altijd volgens het Rehaboom-principe. Daarbij gaat ze eerst voorwaardenscheppend aan de slag met coördinatie en lenigheid. Daarna komen uithoudingsvermogen, kracht en snelheid pas aan bod, waarbij coördinatie en lenigheid bij elke stap getoetst worden. Haar behandeling is daardoor een mix tussen hands-on technieken in de behandelkamer en oefentherapie.
De sportfysiotherapeut in de behandelkamer: behandelwijzen
Het voorwaardenscheppende element van de behandeling vindt vooral in de behandelkamer plaats. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om gewrichtsmobilisaties, maar ook om dryneedling of shockwave. Chris licht het toe:
“Bij myofasciale klachten en ketenproblematiek zet ik vaak dryneedling in, maar bij peesklachten maak ik, vanwege de goede curatieve werking, juist veel gebruik van shockwavetherapie in combinatie met excentrische oefentherapie.”
“Om goed te kunnen diagnosticeren heb je veel ervaring en een degelijk apparaat nodig. Als je maar af en toe een echo maakt, is van beide geen sprake. Daarom stuur ik patiënten liever door naar een fysiotherapeut die deze hokjes wel kan afvinken.”
De tekst gaat verder onder de afbeelding.
De sportfysiotherapeut in de oefenzaal: oefenmateriaal
Zodra de patiënt aan de juiste voorwaarden voldoet, gaat Chris met hem de oefenzaal in. Daar maakt Chris gretig gebruik van de vele mogelijkheden in oefenmateriaal:
“Ik ben fan van powerbags, speedladders, plyo-boxen en allerhande klein materiaal zoals elastieken, dumbells, ballen en wat je maar kunt bedenken. Als het even kan, maak ik de oefeningen zo sportspecifiek mogelijk.”
Maar als de patiënt klachtenvrij is, is hij er nog niet volgens Chris:
“De blessure kan dan wel hersteld zijn, maar meestal is er nog sprake van een verminderde belastbaarheid. De sporter wil zo snel mogelijk z’n sport weer oppakken, maar als ik uitleg dat die extra opbouw ze zal helpen minder snel weer uit de running te zijn, dan gaan ze meestal graag nog even door.”
Extra behandelgemak voor de sportfysiotherapeut
Omdat veel sportfysiotherapeuten op meerdere locaties werken, zijn mobiele behandeloplossingen meestal geen overbodige luxe. Dat geldt vooral voor fysische therapie, een fijne behandelmodaliteit voor acute pijnverlichting en spierstimulatie. Elexeo, het nieuwe modulaire platform van Gymna voor fysische therapie, met batterij, is daarom ideaal.
Met Elexeo combineer je eenvoudig je gewenste modules fysische therapie tot één apparaat met één gebruikersinterface. Op ieder gewenst moment kun je je set verder uitbreiden met een losse module voor elektrotherapie, ultrageluid of vaco. Het handzame formaat maakt Elexeo ideaal voor onderweg en dankzij de batterijmodule is hij eenvoudig inzetbaar op het veld of midden in de sportzaal.
De gevolgen van een langer bestaande klacht
De sportfysiotherapeut ziet natuurlijk ook sporters met langer bestaande klachten. Volgens Chris maakt de duur van de klacht een groot verschil voor de situatie.
“Iemand die pas 3 maanden klachten heeft is kneedbaar en herstelbaar, dat is heel anders bij iemand die al drie jaar klachten heeft. Zeker bij peesklachten zijn patiënten geneigd om ermee door te blijven sporten. Zij zoeken mij vaak pas na jaren op.”
Het grote probleem: hoe langer de klacht bestaat, hoe minder belastbaar het weefsel wordt. En de compensatie door de rest van de keten kan weer nieuwe klachten veroorzaken. En ook op mentaal niveau heeft te lang doorlopen met klachten gevolgen. Zo krijgen de sporters vaak minder vertrouwen in zichzelf en hun lichaam, wat gevolgen heeft voor hun prestaties en daardoor ook doorwerkt op het fysiek herstel. Zaak dus om tijdig naar de sportfysiotherapeut te gaan.
Percutane elektrolyse bij peesletsel in de chronische fase
De patiënten die zich niet op tijd gemeld hebben, hoeven hun hoop op herstel gelukkig niet op te geven. Er zijn meerdere effectieve manieren om chronisch peesletsel te behandelen. Een innovatieve behandelwijze met bewezen effect[i],[ii] is percutane elektrolyse. Chris is zelf niet gespecialiseerd in percutane elektrolyse, maar ook zij ziet er wel degelijk het nut van in.
Deze behandeling activeert namelijk het ontstekingsproces, wat biologische processen op gang brengt die tot de aanmaak van nieuwe onrijpe collageenvezels leiden. Via een elektrische stimulans worden deze nieuwe vezels gerijpt. Veel (sport)fysiotherapeuten zijn in het bijzonder enthousiast over de combinatie van (excentrische) oefentherapie met de Gymna Acure 250. Met z’n handige handpiece, een anatomische bibliotheek en voorgeprogrammeerde behandelingen is de Acure eenvoudig in de behandeling te integreren.
Tip van master sportfysiotherapeut Chris
“Binnen de sportfysiotherapie weegt een goed herstel zwaarder dan een snel herstel. Zorg dat je alle factoren aanpakt die een rol kunnen spelen, dan heb je uiteindelijk het snelste resultaat.”
We bedanken Chris voor het openhartige gesprek over de verrassende veelzijdigheid van haar vak. Door diverse behandelmodaliteiten te combineren behaalt ze bij haar patiënten het maximale resultaat. En is dat niet precies waar iedere fysiotherapeut naar streeft?
Wil je ook je behandelmogelijkheden uitbreiden?
Heeft dit artikel je geïnspireerd om je praktijk uit te breiden met oefenmateriaal of om je verder te verdiepen in behandelapparatuur, zoals shockwavetherapie of percutane eletrolyse? Bezoek dan zeker eens de webshop van Gymna. Heb je een vraag over een product of wil je graag advies? Neem dan contact op met het team van Gymna Nederland. Samen zoeken we uit wat het beste bij jou of je praktijk past.
[i] Abat, F., Sánchez-Sánchez, J. L., Martín-Nogueras, A. M., Calvo-Arenillas, J. I., Yajeya, J., Méndez-Sánchez, R., Monllau, J. C., & Gelber, P. E. (2016). Randomized controlled trial comparing the effectiveness of the ultrasound-guided galvanic electrolysis technique (USGET) versus conventional electro-physiotherapeutic treatment on patellar tendinopathy. Journal of experimental orthopaedics, 3(1), 34. https://doi.org/10.1186/s40634-016-0070-4
[ii] Abat, F., Gelber, P. E., Polidori, F., Monllau, J. C., & Sanchez-Ibañez, J. M. (2015). Clinical results after ultrasound-guided intratissue percutaneous electrolysis (EPI®) and eccentric exercise in the treatment of patellar tendinopathy. Knee surgery, sports traumatology, arthroscopy : official journal of the ESSKA, 23(4), 1046–1052. https://doi.org/10.1007/s00167-014-2855-2