Blog
Ultrageluidtherapie
Breder inzetbaar dan je denkt
Even opfrissen: wat is ultrageluidtherapie precies?
Ultrageluidtherapie is een veilige behandeltechniek waarbij geluidsgolven worden ingezet om therapeutische effecten te bereiken, zoals pijnvermindering, spierontspanning en weefselherstel. De behandeltechniek is niet-invasief, niet-medicamenteus, pijnvrij, laagdrempelig en kent geen bewezen bijwerkingen. Als het ook nog effectief is, is er dus geen enkele reden om ultrageluid achterwege te laten.
De bekendste toepassing van ultrageluid: peesklachten
Als je de term ultrageluidtherapie hoort, maar er niet heel erg in thuis bent, denk je waarschijnlijk als eerste aan peesklachten. Peesklachten zijn zonder twijfel de bekendste toepassing van ultrageluid. Low intensity ultrasound (LIUS) zorgt voor peesherstel, verbetert de trekkracht van de pees, zorgt voor een betere uitlijning van de peesvezels en verbetert de celproliferatie.[1] Daarom wordt ultrageluid door actieve gebruikers vaak ingezet om pijn, ROM en functie te verbeteren bij patiënten met bijvoorbeeld een subacromiaal impingement[2], een achillestendinopathie of een fasciitis plantaris[3] (bindweefselontsteking). Maar de mogelijkheden van ultrageluid reiken veel verder dan dat, zoals tot het myofasciaal pijnsyndroom en zelfs mastitis.
De tekst gaat verder onder de afbeelding.
Ultrageluid bij het myofasciaal pijnsyndroom
Het myofasciaal pijnsyndroom (MPS) kan ontstaan door overmatige spanning of spierletsel en veroorzaakt chronische spierpijn met een vast uitstralingspatroon door de vorming van myofasciale triggerpunten. Klachten waar tegenwoordig veel patiënten zich mee melden.
Gelukkig heeft ultrageluid een bewezen effect bij MPS. In 2024 voerden Li et al.[4] een systematic review uit van RCT’s die ultrageluid bij MPS onderzochten. Ze concludeerden dat LIUS effectief zorgt voor pijnvermindering en verbetering in range of motion bij patiënten met MPS. De gebruikte behandelparameters als frequentie, intensiteit en tijdsduur waren heterogeen, maar de meeste studies gebruikten de parameters van resp. 1 MHz, 1,5 W en 5 min. Deze waardes kunnen volgens de onderzoekers gebruikt worden om het myofasciaal pijnsyndroom effectief te behandelen tot er meer eenduidigheid is over de ideale behandelparameters.
Dat klinkt ideaal, maar ervaren patiënten het ook zo? Mirjam kan dat in ieder geval beamen:
Ultrageluid bij mastitis
De toepassing van ultrageluid bij mastitis heeft wellicht de minste bekendheid, maar het is zeker niet minder veelbelovend. Mastitis is een borstklierontsteking die 2-20% van de vrouwen treft die borstvoeding geven.[5] De pijnlijke ontsteking, die gepaard gaat met koorts, wordt meestal behandeld met antibiotica. Veel fysiotherapeuten weten echter niet dat ultrageluid een significant verschil kan maken bij mastitis en soms zelfs antibiotica geheel overbodig kan maken.
Hoewel er (nog) weinig wetenschappelijke evidentie is voor ultrageluid bij mastitis, wordt het op veel plekken in de wereld al toegepast. Dat is logisch, want het gaat gepaard met enkele mooie voordelen. Het is makkelijk toepasbaar, pijnloos en als onderdeel van fysiotherapie heel laagdrempelig.
Een retrospectieve pilotstudie in Nederland⁶
Tussen 2011 en 2014 behandelde Christiane Vreede van Iersel 17 moeders met mastitis met ultrageluid. Bij de behandeling bewoog ze de behandelkop circulair vanaf de buitenzijde van de verharding naar het centrum. Hierbij mocht de patiënt geen pijn of prikkeling voelen.
Ze gebruikte de volgende behandelparameters:
- Intensiteit: 1,0-2,5 W/cm2
- Frequentie: 1 MHz
- Oppervlak behandelkop: 5 cm2
- Pulserend, duty cycle 1:1
- Tijdsduur: 1 minuut [*]
- Behandelfrequentie: dagelijks
Ze behandelde door tot de koorts verdwenen was, de VAS met meer dan 3 punten verlaagd was en lager dan 3 betrof en als de zwelling ten minste 50% verminderd was. Dit resultaat was bij haar patiënten na gemiddeld 6 behandelingen bereikt.
We vroegen Christiane naar haar ervaringen:
“Dankzij het goede effect hou je er heel veel blije moeders aan over. De behandeling kent dan ook geen nadelen voor de patiënt. Voor de therapeut is er een kleine kanttekening: deze acute aandoening vereist flexibiliteit van jou als therapeut, zowel qua behandelmoment als qua behandellocatie.”
Mobiel en flexibel dankzij de Ultrasound compact
Dat moet een fijn gevoel geven, om kersverse moeders zo goed te kunnen helpen. Helaas zijn veel ultrageluidapparaten niet geschikt om mee te nemen op huisbezoek. De gebruiksvriendelijke Ultrasound compact van Gymna is dat gelukkig wel. Doordat het apparaat zowel op accu als op netstroom werkt, is hij namelijk zowel binnen als buiten de praktijk te gebruiken. En dankzij het kleine formaat van 21x16x9 cm weegt het apparaat nog geen anderhalve kilo en is hij dus ook nog eens heel eenvoudig mee te dragen. De Gymna Ultrasound compact doet zo zijn naam eer aan.
Waarborgen van veiligheid en effectiviteit met DynamUS
Als je ervoor kiest om je patiënten met ultrageluid te helpen, wil je vast ook dat dat veilig en effectief gebeurt. Daarom zijn alle behandelkoppen van Gymna uitgerust met DynamUS, een bewegingsdetectiesysteem dat je helpt om het juiste dynamische bewegingstempo aan te houden. De oranje led op de behandelkop waarschuwt je als je tempo te hoog of te laag is. Bij een te hoog tempo riskeer je dat de behandeling ineffectief is en je dus geen vooruitgang boekt in de behandeling. Bij een te laag tempo loopt de patiënt mogelijk risico op hotspots en daardoor op inwendige weefselschade. Dankzij DynamUS kun je dit gelukkig voorkomen.
Tijd besparen dankzij je ultrageluidapparaat
Als fysiotherapeut heb je altijd genoeg te doen, dus ieder mogelijke tijdsbesparing is meegenomen. Deze tijdsbesparing komt bij de Ultrasound compact zowel uit verwachte als uit onverwachte hoek:
- Gebruiksvriendelijke gebruikersinterface: het gemak van een intuïtieve bediening
- Brede kijkhoek: het touchscreen is altijd goed te zien, waar je ook staat
- Hoogwaardig capacitief 7-inch touchscreen: het vlakke oppervlak is makkelijk schoon te maken en zelfs te desinfecteren
- Magnetische antislip-behandelkophouder: om je behandelkoppen snel en veilig op te bergen
De tekst gaat verder onder de afbeelding.
Wist je dat...
Wil jij je patiënten ook (mobiel) ultrageluid kunnen bieden?
Het klassieke ultrageluidtherapie blijkt dus wel degelijk nog relevant en zelfs breder inzetbaar dan je wellicht verwachtte. Wil je ultrageluid aan je behandelarsenaal toevoegen of je huidige ultrageluidapparaat upgraden naar een mobiel en compact model om je leven als therapeut net dat beetje makkelijker te maken? Neem dan vrijblijvend contact met ons op. We adviseren je graag in je zoektocht naar uitbreiding en verbetering.
[1] Best, T. M., Wilk, K. E., Moorman, C. T., & Draper, D. O. (2016). Low Intensity Ultrasound for Promoting Soft Tissue Healing: A Systematic Review of the Literature and Medical Technology. Internal medicine review (Washington, D.C. : Online), 2(11), 271. https://doi.org/10.18103/imr.v2i11.271
[2] Calis, H. T., Berberoglu, N., & Calis, M. (2011). Are ultrasound, laser and exercise superior to each other in the treatment of subacromial impingement syndrome? A randomized clinical trial. European journal of physical and rehabilitation medicine, 47(3), 375–380.
[3] Alhakami, A. M., Babkair, R. A., Sahely, A., & Nuhmani, S. (2024). Effectiveness of therapeutic ultrasound on reducing pain intensity and functional disability in patients with plantar fasciitis: a systematic review of randomised controlled trials. PeerJ, 12, e17147. https://doi.org/10.7717/peerj.17147
[4] Li, X., Lin, Y., He, P., & Wang, Q. (2024). Efficacy and safety of low-intensity ultrasound therapy for myofascial pain syndrome: a systematic review and meta-analysis. BMC musculoskeletal disorders, 25(1), 1059. https://doi.org/10.1186/s12891-024-08174-7
[5] Wilson, E., Woodd, S. L., & Benova, L. (2020). Incidence of and Risk Factors for Lactational Mastitis: A Systematic Review. Journal of human lactation: official journal of International Lactation Consultant Association, 36(4), 673–686. https://doi.org/10.1177/0890334420907898
[6] Vreede van Iersel, C. (2015). Behandeling van mastitis met ultrageluidtherapie: een retrospectieve pilotstudie. Fysiopraxis, 24 (1), 28-29.
[*] De tijdsduur werd bepaald door de grootte van de verharding, waarbij per behandelkopgrootte 1 minuut volledige UG werd toegepast, rekening houdend met de gebruikte duty cycle. Dus bij een behandeloppervlak van 10 cm2, met een behandelkop van 5 cm2 en een duty cycle van 1:1, was de duur 10/5 x 60 x 2 =240 sec = 4 minuten.